Black Power terimi 1960'lar ile 1980'lerde popülerleşen politik bir slogan olmuştur. Çeşitli ideolojileri benimsemiş ve kendi kaderini tayin etmeyi amaçlayan siyahi insanları ifade eder. En bilinen haliyle Amerika Birleşik Devletleri içinde popülerleşmiştir. Ancak Black Power Movement tüm özellikleriyle yurt dışındaki ülkelere de ulaştı. Peki Black Power hareketi nedir?
Black Power Hareketinin Kökenleri
'Siyah Gücü' ilk kez 1966'da dile getirildi. James Meredith'in Korkuya Karşı Yürüyüş sırasında vurulmasının ardından, Sivil Haklar Hareketi içinde söz sahibi olan Öğrenci Şiddet Karşıtı Koordinasyon Kurulu, 16 Haziran 1966'da bir konuşma yaptı. İçlerinden Kwame Ture (Stokely Carmichael) şu ifadeleri kullandı:
"Bu, tutuklandığım yirmi yedinci sefer ve artık hapse girmeyeceğim! O beyaz adamların bizi tekmelemesini engellememizin tek yolu kontrolü devralmaktır. Şimdi hep beraber söyleyeceğimiz şey Black Power olacak!"
Konuşma, Black Power ifadesinin politik slogan olarak kullanıldığı ilk yerdir. Kaynak noktasının Richard Wright'ın 1954 tarihli kitabı "Black Power" olduğu düşünülür. Bundan sonraki konuşmalarda popüler bir slogan halini almıştır ve Martin Luther King'in Güney Hristiyan Liderlik Konferansı gibi şiddet karşıtı gruplar tarafından geliştirilen "Özgürlük Şimdi!" sloganına kıyasla öfke doludur.
Önceki hareketlerin aksine yeni akım 'kilise' ve 'kralın' sevgisini kazanmayı amaçlamıyordu.
1966'da birçok siyahi insan, Sivil Haklar Hareketi'nin ırk ayrımına son verme girişimini başarısız buldu. Hareketin Amerika'nın yüzyıllar boyunca siyahi olanları zayıflatma ve küçük düşürme yöntemlerini (ekonomik, sosyal ve kültürel olarak) ele almadığına inanılıyordu. Özellikle genç siyahiler, Sivil Haklar Hareketi'nin yavaş temposundan bıkmıştı. "Black Power" bu noktada güçlendi ve Siyahi Özgürlük Mücadelesi'nin yeni simgesi oldu.
Black Power'ın Başlangıcı
Black Power Hareketi 1960'larda başladı ve 1980'lere kadar sürdü. Hareket şiddet karşıtı ve proaktif savunma olmak üzere farklı taktikleri benimsedi. Nihai amaç Black Power'ın ideolojik prensiplerini hayata geçirmekti: Siyahi otonom ve özerklik. Amerika'da başlamış olsa da sloganının basitliği ve kapsayıcılığı, Somali'den Büyük Britanya'ya kadar evrensel olarak benimsenmesini sağladı.
"… bu insanların özgürlüğünü gerekli olan her türlü yolla getirin. Bu bizim sloganımızdır. Gerekli olan her şekilde özgürlüğü istiyoruz. Gerekli olan her şekilde adalet istiyoruz. Gerekli olan her şekilde eşitliği istiyoruz.
Malcolm X
Hareketin köşetaşı Kara Panter Meşru Müdafaa Partisi'dir. 1966 Ekim'inde Huey Newton ve Bobby Seale tarafından kurulan Kara Panter Partisi, devrimci bir sosyalist organizasyondu. Panterler konut, işsizlik ve hırsızlık gibi konuları kapsayan 10 Noktalı Program ile biliniyorlardı. Program, siyahilerin kendilerini savunma becerilerini geliştirme konusunda ısrarlıydılar. Parti, FBI programı COINTELPro tarafından yoğun şekilde hedef alındı. Sonuç olarak birçok siyahi eylemci öldürüldü veya hapse atıldı.
Kara Panter Partisi başlarda siyah erkeklerle başlatıldı. Ancak varlığı süresince misogyny (kadın düşmanlığının ırkçılıkla birleşmesi) ile mücadele ederken partiye kadınlar da dahi olmaya başladı. Black Power Hareketi'ndeki kayda değer aktivistler arasında Elaine Brown (Kara Panter Partisi'nin ilk başkanı), Angela Davis (ABD Komünist Partisi lideri) ve Assata Shakur (Kara Kurtuluş Ordusu üyesi) vardı. Bu kadınların üçü de ABD hükümetinin hedefinde oldu. Hareket, 1970'li yılların sonlarında düşüşe geçmesine rağmen, Freddy Hampton ve daha fazla kişinin acımasız zulme maruz kalmasından dolayı siyahi Amerikan sanatı ve kültürü üzerinde kalıcı bir etkiye sahip oldu.
Sanat ve Kültürde Black Power
Black Power, politik bir slogandan fazlasıydı; zenci kültüründe genel bir değişimi başlattı. "Black is Beautiful" (Siyah Güzeldir) hareketi takım elbise gibi geleneksel siyah stillerin yerini aldı. Aynı zamanda afro saçların ve "soul" (ruh) ifadesinin yaygınlaşmasını sağladı.
"Siyah olmaktan utanmaktan vazgeçmeliyiz. Geniş bir burun, kalın dudak ve kabarık saçlar biziz ve onlar hoşlansalar da hoşlanmasalar da buna güzel diyeceğiz."
Kwame Ture
Amiri Baraka'nın kurduğu Kara Sanat Hareketi, siyahileri kendi dergilerini ve diğer yazılı yayınlarını çıkarmaya ve özerkliklerini kazanmaya teşvik etti. Nikki Giovanni ve Audre Lorde gibi birçok kadın yazar, çalışmalarında siyahi kadınlık, aşk ve kent mücadelesi temalarını işleyerek Siyah Sanat Hareketi'ne katkıda bulundu.
Black Power'ın siyasal bir slogan, hareket ve kültürel ifade biçimi olarak etkileri şu anki Siyahi Yaşam Hareketi'nde devam etmektedir. Bugünün siyahi aktivistlerinin çoğu Black Power aktivistlerinin 10 Noktalı Program gibi çalışmalarını ve teorilerini örnek alır. Amaçları arasında polis şiddetini bitirmek vardır.
Black Power (Siyah Gücü) Hareketi Hakkında Sık Sorulanlar
Siyah Gücü (Black Power) nedir?
Siyah Gücü (Black Power), 1960'larda ortaya çıkan ve Siyahların kendi kaderini tayin etmesini, ırksal gururu ve beyazların baskısına karşı direnişi savunan siyasi bir ideolojidir. Siyah Amerikalıların karşı karşıya kaldığı sistemik ırkçılık ve eşitsizliğe bir yanıttı ve aktivizm, eğitim ve toplumun güçlendirilmesi yoluyla Siyahların özgürleşmesini teşvik etmeyi amaçlıyordu.
Black Power (Siyah Gücü) hareketiyle ilişkili bazı önemli figürler kimlerdi?
Siyah Gücü hareketiyle ilişkili bazı kilit isimler arasında Stokely Carmichael, Huey P. Newton ve Kara Panter Partisi'nden Bobby Seale, Angela Davis ve Malcolm X yer almaktadır.
Black Power (Siyah Gücü) hareketi diğer sosyal adalet hareketlerini nasıl etkiledi?
Siyah Gücü hareketi, feminist hareket ve Chicano hareketi de dahil olmak üzere diğer sosyal adalet hareketleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur. Aktivistlere kendi toplulukları için savunuculuk yapmaları ve tabandan örgütlenme ve doğrudan eylem yoluyla sistemik baskıya meydan okumaları için ilham verdi.
Black Power (Siyah Gücü) hareketinin Sivil Haklar Hareketi'nden farkı neydi?
Her iki hareket de Siyah Amerikalılar için ırksal eşitlik ve adaleti teşvik etmeyi amaçlarken, Siyah Güç hareketi daha militan ve çatışmacı bir yaklaşıma sahipti. Sivil Haklar Hareketi tarafından savunulan şiddet içermeyen direnişi reddetmiş ve bunun yerine öz savunma, silahlı direniş ve Siyah milliyetçiliğini savunmuştur.
