Bir yalan makinesi testi veya yalan dedektörü testi, deneğin dürüst olup olmadığını belirlemek için sorulara verdiği fizyolojik reaksiyonları analiz eden bir icattır. Testin doğruluğu, Ulusal Bilim Akademisi, ABD Teknoloji Değerlendirme Bürosu ve Amerikan Psikoloji Derneği gibi gruplar tarafından geniş çapta tartışılmıştır. Buna rağmen test düzenli olarak iş başvurusunda bulunanları taramak ve suçlu şüphelileri sorgulamak için kullanılıyor.
Yalan Makinesi Hakkında Her Şey
Karşıdaki kişiye tüm soruları dürüstçe cevaplaması söyleniyor olsa da, test aslında özellikle "beyaz yalanlara" verilen yanıtları ölçmek için tasarlanmıştır. Yani gerçekten dürüst insanlar da testte pozitif çıkma riski taşımaktadır. Bazı durumlarda insanlar belirli soruların gerçek cevaplarını gizlemek isteyebilir. Neyse ki böyle durumlarda yalan dedektörü testini geçmek zor değildir. Testi geçmenin ilk adımı nasıl çalıştığını anlamakta yatıyor.
Yalan Makinesi'nin Çalışma Sistemi
Yalan makinesi testi poligrafa (yalan makinesine) bağlı olarak geçirilen zamandan daha fazlasını kapsıyor. Test görevlisi, kişi test merkezine girdiği anda gözlem yapmaya başlar. Yetenekli bir poligrafçı yalan söylemekle ilgili sözsüz ipuçlarını fark edebilir ve not alabilir. Bu yüzden ifadelerin neler anlattığını önemlidir.
Yalan makinesi, solunum hızı, kan basıncı, nabız hızı ve terlemeyi kaydeder. Daha karmaşık makineler beynin manyetik rezonans görüntülemesini (MRI) ele alır. İlgisiz, tanısal ve alakalı sorulara verilen fizyolojik tepkiler yalanları tanımlamak için karşılaştırılır. Sorular iki ila üç kez tekrarlanabilir. Denekten, temel değerlerin belirlenmesine yardımcı olmak için bilerek yalan söylemesi bile istenebilir. Test tipik olarak arka plan değerlendirmesi, tıbbi geçmiş, testin açıklanması ve izleme dahil olmak üzere bir ila üç saatte tamamlanır.
Çoğu Tavsiye Pek Etkili Olmaz
İnternet, yalan söyleme testini geçmenin yolları hakkında tavsiyelerle dolu ve bu fikirlerin çoğu aslında pek de etkili değildir. Örneğin, dilinizi ısırmak ya da kan basıncını etkilemek için ayakkabının içine raptiye koyarak acı hissini kullanmak terleme düzeyini etkilemeyecektir. Benzer şekilde, doğru söylerken yalan hayal etmek ve yalan söylerken gerçeği hayal etmek asla işe yaramaz çünkü yalanlar ve doğrular arasında tezatlıklar oluşur. Zira testin temelini gerçek ile yalanlar arasındaki fark oluşturuyor.
Yalan Makinesi Testini Geçmenin Yolları
Temel olarak testi geçmenin iki iyi yolu var:
- Ne olursa olsun, tamamen sakin olmak (Bu konu ustalaşmayı gerektirir).
- Tüm test boyunca kendinden geçmiş olmaya çalışmak.
Denenecek İpuçları
Pek çok insan, yalan söyleme niyetinde olsun ya da olmasın yalan söyleme testine girerken gergindir. Sinirlere verilen fiziksel tepkiler (iğne batırmak gibi) yalan detektörünü kandıramaz. Testi yenmenin temelinde akıl oyunları yatıyor. İşte bazı ipuçları:
- Eğer testi geçmek istiyorsanız, en iyi seçeneğiniz tüm test boyunca üzgün, korkulu ve kafası karışmış olmaktır. Amaç, iç kargaşaya rağmen sakin ve kontrol altında görünmektir. En kötü deneyimlerinizi hatırlayın veya kafanızdaki zor matematik problemlerini çözün. Endişelendiğiniz bir soru varsa, cevap vermeden önce her sorunun bu soru olacağını hayal edin.
- Herhangi bir soruyu yanıtlamadan önce zaman ayırın. Alakasız, ilgili veya tanısal (kontrol) amaçlı olup olmadığını anlayın. Alakalı olmayan sorular arasında sizden isminizi onaylamanız veya odanın ışıklarının açık olup olmadığını cevaplamanız beklenir. İlgili sorular önemli olanlardır. Örneğin, "Suçtan haberiniz oldu mu?" Kontrol soruları, çoğu kişinin "evet" cevabını vermesi gereken ancak büyük olasılıkla yalan söyleyeceği sorulardır. Örnekler arasında, "İş yerinizden hiç bir şey aldınız mı?" veya "Hiç beladan kurtulmak için yalan söylediniz mi?"
- Kontrol soruları sırasında nefesinizi değiştirin, ancak bir sonraki soruyu cevaplamadan önce normal nefes almaya geri dönün. Burada küçük oynamalar yapabilirsiniz.
- Sorulara cevap verirken tereddüt etmeden ve mizahi olmadan sıkıca cevap verin. Kooperatif olun, ama şaka yapmayın veya aşırı kolay davranmayın.
- Mümkün olduğunda "evet" veya "hayır" cevabını verin. Cevapları açıklamayın, ayrıntı vermeyin veya tanımlamada bulunmayın. Cevabınızı genişletmeniz istenirse, "Başka ne söylememi istersiniz?" veya "Bu konuda söylenecek başka bir şey yok." diyebilirsiniz.
- Yalan söylemekle suçlanıyorsanız, buna hemen düşmeyin. Hiç bir şey yapamazsanız suçlamayı üzgün ve şaşkın hissetmek için fırsat olarak kullanın. Öyle ki kontrol sorularını dürüstçe cevaplamak, denetçiye çelişkili sonuçlar verebilir. O nedenle sorgulanmaya hazır olun.
- Testten önce pratik yapın. Birinden size olası soruları sormasını isteyin. Nefes alıp vermenizin ve farklı soru türlerine nasıl tepki gösterdiğinizin farkında olun.
Bu ipuçlarının uygulanması testi geçersiz kılabilir ancak işe girmek için yalan dedektörü testine giriyorsanız fazla önemi yoktur. Çoğu durumda yalan söyleme testinin en kolay yolu teste dürüstçe yaklaşmaktır.
Yalan Makinesi Testini Etkileyen İlaçlar
İlaçlar ve tıbbi rahatsızlıklar poligraf testinin sonuçsuz kalmasına neden olabilir. Bu sebepten dolayı, yalan dedektörü testinden önce genellikle ilaç testi yapılır. Kalp atışlarını ve kan basıncını etkileyen ilaçlar yalan makinesi sonuçlarını değiştirebilir. Bunlar arasında antihipertansifler ve anti-anksiyete ilaçları ve ayrıca eroin, esrar, kokain ve metamfetamin de dahil olmak üzere bir dizi yasa dışı uyuşturucu bulunuyor. Kafein, nikotin, alerji ilaçları, uyku yardımcıları ve öksürük ilaçları da testi etkileyebilir.
Bazı Sağlık Sorunları TestiEengelleyebilir
Tepkilerini kontrol etme kabiliyetleri nedeniyle sosyopatlar ve psikopatlar testten alınmazken, bazı diğer sağlık sorunları da testi engelleyebilir. Epilepsi, sinir hasarı (esansiyel tremor dahil), kalp hastalığı, inme geçirmiş veya aşırı derecede bitkin insanlar teste girmemelidir. Zihinsel açıdan yetersiz insanlar teste alınmaz. Bir doktor yazılı onay vermediği sürece hamile kadınlar genellikle testten muaf tutulur.
Akıl hastalıkları dışında, ilaçlar ve sağlık sorunları mutlaka bir kişinin yalan makinesi testini geçmesini sağlamaz. Bununla birlikte sonuçları değiştirebilir ve daha az güvenilir hale getirebilirler.
Yalan Makinesi Testi Hakkında Sık Sorulan Sorular
Yalan makineleri gerçekten işe yarıyor mu?
Amerikan Yalan Makinesi Derneği'ne göre (büyük ölçüde yalan makinesi uzmanlarından oluşur), yalan makinesinin tahmini doğruluk oranı %87'ye kadar çıkabilir. Bu, 100 vakadan 87'sinde yalan makinesinin bir kişinin doğruyu söyleyip söylemediğini tespit edebileceği anlamına gelir.
Yalan makinesi dedektörü nasıl çalışıyor?
Test yapılırken, deneğin göğsündeki ve karnındaki sensörler solunum aktivitesini kaydeder, parmak uçlarındaki sensörler terlemedeki değişiklikleri tespit eder ve koldaki bir tansiyon manşonu kan basıncını ve nabız hızını izler.
Yüzde yüz doğru bir yalan makinesi var mı?
Yalan makinesinin doğruluğuna ilişkin çeşitli incelemeler yapılmıştır. Bu incelemeler, yalan makinelerinin %80 ila %90 oranında doğru sonuç verdiğini göstermektedir. Bu, yalan makinelerinin kusursuz olmaktan uzak olduğu, ancak ortalama bir insanın yalanları tespit etme yeteneğinden daha iyi olduğu anlamına gelir; araştırmalar, bunu zamanın yaklaşık %55'inde yapabildiklerini göstermektedir.
Yalan makinesi testlerini geçmek mümkün mü?
Yalan makinesi testleri, nefesinizi kontrol etmek, endişelenmek, ağrıyı kullanmak vb. gibi karşı önlemlerle ve hatta testi yapan kişiye iyi davranmakla kolayca oynanabilir
Dürüst bir insan yalan makinesi testinde başarısız olabilir mi?
Yukarıda da belirtildiği gibi, masum bir kişi yalan makinesi testlerinde başarısız olabilir ancak bu kişinin yalan söylediği anlamına gelmeyebilir. Yalan makinesi sonuçları fizyolojik tepkilere ve psikolojik davranışlara bağlı olduğundan, en doğru sonuç değildir.
Masum bir kişi stres altında olabilir, bu da gergin olmasına neden olabilir, bu da kalp atış hızı, nefes alma ve kan basıncıyla sonuçlanabilir. Bu belirtiler masum insanların yalan makinesi testinde yanlışlıkla başarısız olmasına neden olabilir.
Yalan makinesi testi nasıl çalışır ve testten nasıl geçilir yazımız burada son buldu. Daha fazla içerik için bu bağlantıyı kullanabilirsiniz: https://evrenatlasi.com/k/bilim-teknoloji/
