Dünya nüfusunun tarihi üstüne kısa bir yazı hazırladık. Son buz çağı MÖ 10000'ler sonra erdiğinde dünyada 4 milyon civarı insan yaşamaktaydı. Hem doğum hem de ölüm oranlarının yüksek olması, ortalama ömrün 30 yaş civarında olması anlamına geliyordu. MÖ 5000'e doğru tarımın başlaması insan nüfusunun daha hızlı artmasına yol açtı. Biri MS 200'lere doğru "Pax Romana" çöktüğü zaman, bir diğeri 14. yüzyılda büyük salgınlar nedeniyle görülen ender gerileme dönemlerine rağmen dünya nüfusu 1550'lerde 500 milyon kişiye yaklaşıyordu.
Dünya Nüfusunun Tarihi
Ölüm oranları yüksek kalmaya devam etti, dünya nüfusu giderek artan bir oranda çoğalmaya başladı. Geçen yüzyıl başında nüfus 1 milyon 625 milyondu; bitiminde 6 milyar, 2008'de 6 milyar 677 milyon oldu; 2040'ta 9 milyara ulaşacağı öngörülüyor. Dünya nüfusunun 1959'da 3 milyardan 1999'da 6 milyara 40 yılda bir misline çıkmışken, bir sonraki 41 yılda yüzde 50 artması bekleniyor. Şimdi asıl önemli olan beş kıtayı kapsayan dünya nüfusunun tarihi konusunu kısa başlıklarla ele alalım. Çünkü her kıtanın farklı şekillerde gezegenimizin nüfusuna katkıları oldu.
Avrupa: Nüfus Artışında Hız Belirleyici
Avrupa, olgunlaşırken diğer kıtaların da izleyeceği modeli ortaya koydu. MÖ 1000 yılında yaklaşık 10 milyon olan nüfus, Roma döneminde 36 milyona, 15. yüzyılın sonunda da 80 milyona ulaştı. 16. yüzyıldan itibaren toplum sağlığında meydana gelen düzelmeye bağlı olarak da çok daha düşük seviyeye inen ölüm oranları nedeniyle 1900'lü yıllarda nüfus 400 milyona çıktı. Düşük doğum oranı eğilimi nedeniyle toplam nüfus 800 milyon olarak dengelenmiş durumdadır.
Asya: İnsan Kaynayan Kıta
İnsanlık tarihi boyunca yeryüzünde yaşayan her üç kişiden ikisi Asya'da olmuştur. Geçtiğimiz iki yüzyılda Amerika'nın hızlı büyümesi sonucunda Asya'nın dünya nüfusundaki payı %60'a inmiştir, fakat toplam nüfusu 4,4 milyara yakındır. Bu açıdan ön planda olan ülkeler Çin (1 milyar 382 milyon) ve Hindistan'dır (1 milyar 311 milyon). Japonya zenginleşirken, doğum oranları takviye gerektirecek düzeylere inmiştir. Ekonomileri geliştikçe, diğer ülkelerin de bu örneği izlemesi ümit edilmektedir.
Amerika: Göçmen Dalgası
Kuzey ve Güney Amerika insanların yerleştiği son yaşanabilir kıtadır. Yaklaşık MÖ 10000'e doğru birkaç avcı topluluğu Bering Boğazı'nı aşarak Kuzey Amerika'ya ulaştı; onların soyundan gelenler Kolomb zamanında Yeni Dünya'da yaşamakta olan 14 milyon kişinin büyük çoğunluğunu oluşturmaktaydılar. Avrupa'dan göç 16. yüzyılda başladı ve 19. yüzyılın ikinci yarısında çok arttı. 65 milyon kişi daha iyi yaşam hayaliyle Atlantik'i aşarken 9,5 milyon insan da köle olarak getirildi.
Afrika: İnsanlığın Beşiği
200000 yıl öncesine kadar yalnızca Afrika'da insanlar vardı (yaklaşık 100000 kişi). Avrasya'ya yerleşilmesiyle birlikte Afrika'nın toplamdaki payı azaldı; MÖ 10000 yılında Afrika'nın 1,25 milyon olan nüfusu, dünya nüfusunun yalnızca üçte birini oluşturuyordu. Bu oran giderek düştü ve 1900 yılında yaklaşık yüzde 7'ye indi. Bugün Afrika'da izlenen hızlı nüfus artışı ekonomi ve burada yaşayan insanların beklentisi açısından büyük sorunlar yaratmaktadır.
Okyanusya: Adalara İnsan Yerleşimi
Buzlar çekildiğinde Avustralya ve Yeni Gine'de insanlar vardı ve toplam nüfusları 200000'den fazla değildi. Sonraki 10000 yıl içinde bu bölgelerin açıklarındaki adalar keşfedildi ve sömürgeleştirildi (en erken MS 4 – 10 yüzyıllarda). 1500 yılında, Avrupalıların Pasifik'i keşfinin arifesinde, nüfus 2 milyon civarındaydı. 19. ve 20. yüzyıllarda bu nüfus yaklaşık 6 milyon Avrupalıyla arttı. Bugün toplam nüfus 40 milyona yaklaşmıştır.
