Kedilerin geceleri karanlıkta insanlardan çok daha iyi görebildiğini muhtemelen biliyorsunuz. Öyle ki kedinizin minimum ışık algılama eşiği insanlardan yaklaşık yedi kat daha düşüktür. Peki, kediler karanlıkta görebilir mi? Kediler karanlıkta göremezler, en azından gözleri ile değil. Ancak geceleri bizden daha iyi görmelerini sağlayan mekanizmaları vardır. Bunlar beraberinde bazı dezavantajlar da getirir.
Kediler loş ışıkta ve karanlıkta nasıl daha iyi görür?
Kedilerin gözü ışığı toplamak için dizayn edilmiştir. Korneanın yuvarlak şekli ışığı yakalamaya ve odaklamaya yardımcı olur. Gözlerin yüzlerindeki yerleşimi 200 derecelik görüş açısına izin verir ve kedilerin gözlerini sulandırmak için göz kırpması gerekmez. Bununla birlikte tapetum lucidum ile retinadaki ışık reseptörlerinin kompozisyonu, geceleri daha iyi görmelerini sağlayan iki faktördür.
Retina reseptörleri iki farklı yapıda olur: Çubuklar ve koniler. Çubuklar, ışık seviyelerindeki (siyah ve beyaz) değişikliklere yanıt verirken, koniler renkleri algılar. Bir insan retinasındaki ışık reseptör hücrelerinin yaklaşık yüzde 80'i çubuktur. Buna karşılık, bir kedinin gözündeki ışık reseptörlerinin yaklaşık yüzde 96'sı çubuktur. Çubuklar konilere göre daha hızlı çalışır, bu da kediye daha hızlı görüş sağlar.
Tapetum lucidum, kedilerin, köpeklerin ve diğer memelilerin retinalarının arkasına yerleştirilmiş yansıtıcı bir tabakadır. Retinadan geçen ışık tapetumdan reseptörlere doğru geri sekmektedir. Tapetum, parlak ışıkta hayvanın gözlerinin yeşil veya altın renkte parlamasını sağlar, insandaki kırmızı göz etkisine benzerdir.
Siyam ve bazı mavi gözlü kedilerde tapetum lucidum bulunur, ancak hücreler anormaldir. Bu kedilerin gözleri kırmızı renkte parlar ve normal bantlı gözlerden daha zayıf yansıma yapar. Bu nedenle, siyam kedileri karanlıkta diğer kediler kadar iyi görmeyebilir.
Kedilerin ultraviyole ışığı görmesi (UV veya siyah ışık)
Kediler bir anlamda karanlıkta görebilirler. Ultraviyole veya siyah ışık insanlara görünmez, bu nedenle bir oda tamamen UV ile aydınlatılmışsa, bizim için tamamen karanlık olur. Bunun nedeni, insan gözündeki lensin UV'yi engellemesidir. Kediler, köpekler ve maymunlar dahil olmak üzere çoğu memelinin ultraviyole ışığın geçişine izin veren lensleri vardır. Bu "süper güç" kedilerde ve diğer avcılarda, flüoresan idrar yollarını izlemeyi veya kamufle edilmiş avı görmeyi kolaylaştırır.
İlginç bilgi: İnsan retinaları ultraviyole ışığı algılayabilir. Lens çıkarılıp değiştirildiğinde, örneğin katarakt ameliyatı gibi, insanlar UV'yi görebilir hale gelir. (Monet, UV pigmentlerle resim yapmıştır.)
Kediler daha çok ışık daha az renk görür
Kediler mavi ve sarıyı kırmızı ve yeşilden daha iyi görürler, ancak insanlar kadar net veya uzağa odaklanamazlar. Kedi retinasındaki çubuklar hayvanı ışığa duyarlı hale getirir, ancak bu koni için daha az yer kaldığı anlamına gelir. Koniler gözün renk alıcılarıdır. Bazı bilim adamları, kedilerin insanlar gibi üç tür koni içerdiğine inanır ancak en yüksek renk hassasiyetleri bizden farklıdır. İnsanlar için renk kırmızı, yeşil ve mavide zirve yapar. Kediler, çoğunlukla mavi-mor, yeşilimsi-sarı ve gri tonlarında daha az doygun bir dünya görürler.
Ayrıca, 6 metreden uzağı bulanık görürler. Kediler ve köpekler, geceleri hareketleri bizden daha iyi algılayabilseler de, parlak ışıkta hareketi takip etmede insanlar 10 ila 12 kat daha iyidir. Bir tapetum lucidum'a sahip olmak, kedilerin ve köpeklerin gece görmesine yardımcı olur, ancak gündüz vakti aslında retinayı hafif boğarak görme keskinliğini azaltır.
Kedilerin karanlıkta daha iyi görmesini sağlayan yöntemleri
Kedi çevresini haritalamak bıyıklarıyla titreşimleri yakalar. Bir kedinin karanlıkta daha iyi görmesini sağlayan "yarasa ekolokasyonu" gibi başka duyuları da vardır. Kediler, göz merceğinin boyutunu değiştiren kaslardan yoksundur, bu yüzden karanlıkta olabildiğince açık bir şekilde göremezler. Çevresini üç boyutlu haritalamak için hafif titreşimleri bile tespit edebilen vibrissae'ye (bıyığa) güvenir. Avına atılacağı zaman bıyıklarını ileri doğru çekerek hareketi izlemesini sağlayan bir tür ağ oluşturur.
Kediler ayrıca çevreyi haritalamak için kulaklarını kullanır. Düşük frekansta işitmeleri bize yakındır. Bununla birlikte 64 GHz'e kadar daha yüksek sesleri duyabilirler. Bu da bir köpeğin aralığından daha yüksek bir oktavdır. Kediler, ses kaynağını tam olarak belirlemek için kulaklarını çevirebilir.
Kediler ayrıca çevrelerini anlamak için kokulara güvenir. Kedinin koku alma epiteli (burun) bir insandan iki kat daha fazla reseptöre sahiptir. Ayrıca ağızlarının tavanında kimyasalların kokusunu almasına yardımcı olan bir vomeronasal organları vardır.
Sonuç olarak bu hayvanlarla ilgili her şey alacakaranlıkta avlanmaları içindir. Kediler karanlıkta görmezler, ancak bu beceriye oldukça yaklaşırlar.
Kedilerin karanlıkta görmesiyle ilgili çıkarımlar
- Kediler karanlıkta göremezler, ancak ışığı insanlardan 7 kat daha detaylı algılayabilirler.
- Kediler, insanlara karanlık görünen ultraviyole aralığını görebilirler.
- Gözlerinde loş ışıkta görebilmelerini sağlayan bolca çubuk vardır. Ancak gelişmiş gece görüşü için renk algılarını feda ederler.
Kedilerin karanlıkta görmesiyle ilgili sorular
Kediler gece nasıl görüyor?
Kedilerin gece karanlıkta görmesini sağlayan ana özellik bu hayvanların sahip olduğu yüksek çubuk hücresinde yatıyor. Kedilerin retinalarında çok miktarda çubuk hücresi vardır. Bu hücreler düşük ışığa duyarlılar. Bu nedenle kediler insanların ihtiyaç duyduğu ışığın altıda birinde dahi görebilirler.
Kediler karanlıktan korkar mı?
Sağlıklı bir kedinin gece görüşü bizden kat ve kat iyi olduğundan kediler karanlıktan korkmaz. Karanlıkta iyi görmelerini sağlayan yüksek sayıda çubuk hücreleri, büyük retinaları ve tapetumları var. Tapetum ışığı retinaya yansıtır ve kedinin gözü parlar.
Kedi yavrusu ne zaman görmeye başlar?
Yenidoğan kedi yavruları hayatlarının ilk haftasında görmeye başlar. Ancak gözlerini genişçe açamazlar. Zifiri karanlıktan geldiğinden, ışığa alıştıkça gözlerini yavaş yavaş açar. Hiç kimse herhangi bir nedenle bir yavru kedinin gözlerini açmaya zorlamamalıdır.
Kediler karanlığı sever mi?
Kediler biyolojik yapıları gereği şafak ve akşam karanlığında uyanık olmayı seçer. Bu nedenle hiçbir zaman tam karanlığı ve tam aydınlığı istemezler. Bu yüzden bize kıyasla daha düşük ışığı severler. Ancak karanlıkta bizden kat ve kat iyi görürler.
