Fransa Cumhuriyeti resmi adını taşıyan Fransa (République Française), kuzeybatı Avrupa ülkesidir. Tarihsel ve kültürel olarak Batı dünyasının en önemli ulusları arasında yer alır. Dünyanın her köşesinde eski kolonileri vardır ve bu koloniler ülkenin uluslararası ilişkilerinde önemli roller oynamıştır. Atlantik Okyanusu ve Akdeniz, Alpler ve Pireneler ile çevrili olan Fransa, yüzyıllar boyu kuzey ve güney Avrupa arasında coğrafi, ekonomik ve dilsel köprü görevi gördü. Avrupa'nın en önemli tarım üreticisi ve dünyanın önde gelen sanayi güçlerinden biri.
Fransa Hakkında Bilgiler
- Resmi adı: Fransa Cumhuriyeti
- Başkenti: Paris
- Nüfusu: 66.9 milyon (2019)
- Resmi dilleri: Fransızca
- Para birimi: Avro (EUR)
- Yönetim şekli: Yarı başkanlık sistemi
- İklimi: Okyanus, karasal ve Akdeniz
- Yüz ölçümü: 643.801 kilometrekare
- En yüksek noktası: Mont Blanc 4.808 metre
Fransa, dünyanın en eski ülkeleri arasında. Orta Çağ'da tek bir yönetici altında birleşen dükler ve prensler ittifakı ile yönetiliyordu. Bugün, o çağda olduğu gibi merkezi otorite devlet sistemini benimsemiştir. Ancak son on yılda ülkenin bazı bölgelerinde özerklikler artırıldı. Fransız halkı devleti özgürlüğün ana koruyucusu olarak görüyor ve devlet de vatandaşlarına ücretsiz eğitimden sağlık ve emeklilik planlarına kadar cömert imkanlar sağlıyor. Buna rağmen, bu merkezci eğilim Fransız ulusunun uzun zamandır süre gelen bir diğer özelliğiyle çatışıyor: Bireyin üstünlüğü ısrarı.
Tarihçi Jules Michelet bu konuda "İngiltere bir imparatorluk, Almanya bir millet, bir ırk; Fransa bir insan" demiştir. Devlet adamı Charles de Gaulle ise şu ünlü sözüyle aksini söyler, "Fransızları yalnızca tehlike bir araya getirir. 265 çeşit peyniri olan bir ülkede, yoktan birlik empoze edilemez."
Bireyciliğe yönelik bu eğilim sıklıkla çoğulcu bakış açısı ve dünyayı keşfetme dürtüsüyle birleşir. Emperyalist döneminde, dünyayı keşfetme merakı ülkeleri kendi standartlarına göre uygarlaştırmasına yol açtı (la mission civilisatrice, medeniyet görevi). Fransızlar hala yazar Gustave Flaubert'in şu sözlerine katılır:
Eskiden olduğumdan daha modern, Çinli'den daha fazla Fransız değilim; ve la patrie, anavatan, fikri — yani haritada, üzerinde kırmızı ya da mavi olan bir yerde yaşama ve yeşil ya da siyah renkli diğer her şeye zarar verme zorunluluğu — bana her zaman dar, sınırlı ve vahşice şekilde aptalca gelmiştir.
Bir zamanlar evrensel ve özel olan Fransız kültürü, sanat ve bilimin, özellikle antropoloji, felsefe ve sosyolojinin gelişimini çok büyük ölçüde etkiledi.
Fransa tarihte her zaman devlet yönetimi ve sivil ilişkilerde etki sahibi oldu. Aydınlanma Çağı ve Fransız Devrimi dönemlerinde dünyaya önemli demokratik idealler aşıladı. Nesiller boyunca reformist ve hatta devrimci hareketlerin büyümesine ilham verdi. 28 Eylül 1958'de ilan edilen Beşinci Cumhuriyet merkezi siyasetin yükselişiyle özel inisiyatifte büyük bir büyüme ve istikrar getirmiştir.
Fransa uzun zamandır diğer Avrupalı güçlerle (ve zaman zaman müttefiki ABD ile) anlaşmazlıklar yaşamış olsa da, Avrupa Birliği'nin (AB) lider üyesi olmuştur. 1966'dan 1995'e kadar Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'nün (NATO) bütünleşik askeri yapısına katılmamış, kendi hava, kara ve deniz kuvvetleri üzerindeki tam kontrolü elinde tutmuştur.
Ancak Fransa NATO Askeri Komitesi'nde temsil edilmiştir. Eski Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy 2009'da ülkenin örgütün ordusuna tekrar katılacağını açıkladı. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesinden biri olarak – ABD, Rusya, İngiltere ve Çin ile birlikte – Fransa, konseye verilen kararları veto etme hakkına sahip.
Başkenti bugüne dek Fransa'nın en önemli şehri olan dünyanın önde gelen kültürel ve ticaret merkezlerinden Paris'tir. Ville lumière veya "ışık şehri" olarak bilinen görkemli şehir Paris, sürekli olarak yeniden inşa edildi. En ünlüsü 19. yüzyılın ortalarında III. Napolyon'un vizyonunu benimsemiş olan şehir plancısı Baron Georges-Eugéne Haussmann kontrolünde gerçekleşti. III. Napolyon bataklıklarından ve eski, sıkışık caddelerden arındırılmış, geniş yolları ve düzenli bir planı olan modern bir şehir hayal etti. Paris bugün bir metropol halini aldı ve şehrin yüksek yaşam maliyetinden bunalanlar çözümü köy ve kasabalara yerleşmekte buluyor.
Fransa'nın diğer büyük şehirleri arasında, Kuzey Denizi ve Akdeniz'i birbirine bağlayan eski ticaret yolu Rhône vadisi yakınında bulunan Lyon, MÖ 6. yy'da Yunan ve Kartaca tüccarları için kurulan Akdeniz'in geniş etnik yapılı limanı Marsilya, Atlantik sahili boyunca bir sanayi merkezi ve derin su limanı olan Nantes ve Garonne Nehri boyunca güneybatı Fransa'da bulunan Bordeaux var.
Fransa'nın İklimi
Fransa iklimi genellikle ekime elverişli. Fransa'nın çoğu bölgesi ılıman bölgenin güney kesiminde yer almasına rağmen, güney kenarını içine alan bir subtropikal bölgesi var. Fransa'nın tamamının, kuzeyde Kuzey Atlantik Akıntısı ve güneyde Akdeniz'in yol açtığı okyanus etkileri altında olduğu kabul ediliyor. Yıllık ortalama sıcaklıklar kuzeyde düşer, Côte d'Azure'de 15°C ve Lille kuzey sınırı 10°C olur. Yağışlar genel olarak batı Atlantik rüzgarlarıyla gelir ve siklonik çöküntüler gösterir.
Yıllık yağış, batı ve kuzeybatı Fransa'da, batı Pireneler'de, Massif Central'da ve Alpler ve Jura'da 1,270 mm fazladır. Kışın doğu Fransa özellikle kıtasal yüksek basınç sisteminin etkisi altında kalarak aşırı soğuk ve sıcaklık değişimleri yaşar. Soğuk havanın sıcak havanın altında hapsolması sisler ve kentsel kirlilik getirir. Fransa'nın iklimi, Aquitaine Havzası'nda ve dağlarda bazı farklılıklarla beraber üç önemli iklim bölgesine (okyanus, karasal ve Akdeniz) ayrılıyor.
Fransa'nın Etnik Yapısı
Fransızlar kuvvetli bir ulus bilincine sahipler, ancak hiçbir şekilde birleşik bir etnik yapı oluşturamıyorlar. 15. yüzyılın sonlarında Amerika'nın resmi olarak keşfedilmesinden önce, Fransa Eski Dünya'nın batı ucunda yer aldı ve yüzyıllarca Avrupalılar tarafından Yeni Dünya'nın sınırına yakın kabul edildi.
Akdeniz yoluyla Orta Doğu ve Afrika'dan ve Avrupa yoluyla Orta Asya ve Kuzey topraklarından gelen farklı göçmen insanlar Fransa'ya kalıcı olarak yerleşti. Daha fazla göç edemediklerinden ülkede çeşitli etnik gruplar oluşturdular. Belki de bu göçlerin en eskilerinden biri, hem İspanya hem de Fransa'da Pirenelerin batısındaki yalıtılmış bir alanda yaşayan, diğer Avrupa dilleriyle ilgisi olmayan bir dili konuşan ve kökeni belirsiz Bask halkıdır.
Romalılar tarafından Galyalılar olarak adlandırılan, MÖ 500 ve MS 500 arasında özellikle Fransa'nın büyük orta ve batı nüfusunu oluşturan Kelt kabileleri Orta Avrupa'dan geldiler. Batı Roma İmparatorluğu'nun yıkılışı sırasında özellikle kuzey ve doğu Fransa'da Cermen (Töton) halklarının güçlü bir nüfusu vardı. Norsemen (Vikingler)'in istilası Cermen etkisini artırdı. Fransa 19. ve 20. yüzyıllarda Avrupa'ya yabancı göçünün en önemli nedeni olmadan önce sayısız savaşın ve işgalin merkeziydi. Fransa'da etnik karmaşıklık artarak devam ediyor.
Fransa'nın Dini
Fransız halkının yaklaşık beşte üçü Roma Katolik Kilisesi'ne mensuptur. Bununla birlikte yalnızca az bir grup düzenli olarak dini ibadet yapıyor ve orta sınıflar buna daha yakın. Kuzeybatı (Brittany-Vendée), doğu (Lorraine, Vosges, Alsace, Jura, Lyonnais ve kuzey Alpleri), kuzey (Flanders), Bask Bölgesi ve Massic Central'in güneyinde kalan bölge, daha yüksek dini katılım yüzdesine sahip. Tarihte özerk olmasıyla bilinen kilise çok ilerici ve ekümenik olmasına rağmen, rahip istihdamı zorlaşmıştır.
Kuzey Afrika, Cezayir ve Fas'tan gelen göçmenlere ev sahipliği yapan Fransa, Avrupa'nın en büyük Müslüman nüfuslarından birine sahip: tahminen 5.000.000 Müslüman var ve bunların büyük bölümü Güneydoğu Fransa'daki Paris ve Lyon'da ve de Marsilya'da ve çevresinde yaşıyor. 700.000 Protestan çeşitli mezheplere ayrılmıştır. Alsace, kuzey Jura, güneydoğu Massif Central ve orta Atlantik bölgesinde yoğunlaşmış durumdalar. Paris, Marsilya, Alsas ve büyük doğu kentlerinde yaşayan 700.000'den fazla Yahudi Fransız var. Dini gruplara ek olarak Fransız Masonluğu gibi serbest düşünce topluluğu da vardır. Bununla birlikte, özellikle işçi sınıfı ve genç nüfus dini bir inanca sahip olmadıklarını belirtmektedir.
Hükümet 21. yüzyılın başlarında, Fransa'nın laik devlet olma konusundaki kararlılığını (laïcité) sağlamlaştırmak ve de ülkedeki büyük Müslüman nüfusa karşı duyulan duygu karmaşasını ve düşmanlığı azaltmak için bazı önlemler aldı. nüfus. Devlet 2004 yılında okullarda başörtüsünü ve diğer dini sembolleri yasakladı. 2010 yılında kabul edilen tartışmalı ek yasalar ile halka açık yerlerde yüzleri gizleyen giysilerin — yani bir kadının yüzünü tamamen örten örtülerin – yasaklanmasını sağladı.
Fransa'da Konuşulan Diller
Fransızca her yerde konuşulan ve öğretilen ulusal dildir. Bununla birlikte, kırsal kesimlerde aksanlar ve lehçeler yaygındır ve birçok kişi bölgesel dil geleneklerini korumaya meyillidir. Bu eğilim Fransa'nın sınır bölgelerinde daha güçlü. Ülkenin doğu ve kuzey kesimlerinde Cermen dilleri Alsas ve Flamanca (Hollandaca); güneyde ise Oksitan (Provençal veya Languedoc), Korsikaca ve Katalanca Latince'nin etkisini gösterir.
Breton, Britanya Adaları'nın (özellikle Galler) bazı batı bölgelerinde konuşulan dillere yakın bir Kelt dili ve Baskça özellikli. 1872'de Üçüncü Cumhuriyet döneminde evrensel ilköğretimin başlamasının ardından, bölgesel dillerin kullanımı, ulusal birliğin çıkarı adına şiddetle bastırıldı ve kullanan öğrenciler cezalandırıldı. Ancak bölgesel duyarlılığın artmasına tepki olarak, bu dillerden bazılarının edebi bir geleneğe sahip olması nedeniyle, özellikle Occitan, Basque ve Breton, bazı okullarda ve üniversitelerde okutulmaya başlandı. Son zamanlarda yaşanan göçler başta Arapça olmak üzere çeşitli Avrupa dışı dilleri ülkeye getirdi.
Fransa'nın Ekonomisi
II. Dünya Savaşı sonrası başlayan ekonomik büyüme devam etti. Ülkede ev sahibi olan aile sayısı arttı (yaklaşık yarısı), haftalık çalışma saati azaldı (35 saatte sabitlenmiştir) ve tatile çıkma oranının artmasına bağlı olarak, Fransız halkının yaşam standartlarında önemli bir artış yaşandı. Gelişmiş yaşam standartlarının bir başka göstergesi olarak özellikle otomobil ve bilgisayar gibi çeşitli tüketim mallarında satın alım artmıştır.
Bununla birlikte, ülkedeki tüketim kalıpları zaman içinde önemli ölçüde değişti. Gelirler arttıkça yiyecek ve giyeceklere yapılan harcamalar azalırken, konut, ulaşım, sağlık ve eğlence gibi noktalardaki harcamalar yükseldi. İşçilerin gelirleri, orta ila yüksek oranda vergilendirilmektedir ve katma değer vergisi (KDV) yoluyla dolaylı vergilendirme nispeten yüksektir. Buna karşılık Fransa'daki işveren ve çalışanlara uygulanan vergi ve sosyal güvenlik primleri, diğer birçok Avrupa ülkesinden daha iyidir.
Fransa'da Eğitim Sistemi
Eğitim 6 ila 16 yaşları arasında ücretsiz ve zorunludur. 6 yaşın altındaki çocuklar écoles maternelles'e (ana okulları) katılabilir. İlköğretim okulları 6 ila 11 yaş arasını kapsar. Orta öğretim 11 ila 15 yaşlarında collèges'de başlar ve lycées ile genel ve teknik lise eğitimi sunulur. Ülkede orta eğitim ulusal bakalorya (baccalauréat) sınavı ile tamamlanır. Fransa'da özel eğitim büyük ölçüde Roma Katolik'tir.
Mayıs 1968 direnişi ile Fransa'da üniversite eğitimi önemli oranda değişti. Üniversiteler önceleri öğretilen derslere göre fakültelere veya kolejlere ayrılmıştı. 1968'den sonra fakülteler, öğretim üyeleri ve öğrenciler arasından seçilen temsilciler tarafından yönetilen özerk çok disiplinli öğretim ve araştırma birimleri halini aldı. Bu kurumlar büyük ölçüde kendi araştırma programlarını, öğretim yöntemlerini ve değerlendirme araçlarını belirliyor. Ancak müfredatın çoğu hala ulusal düzeyde doğrulanmaktadır.
Fransa Hakkında Sık Sorulanlar
Fransa'daki bazı popüler turistik yerler nerelerdir?
Fransa'daki bazı popüler turistik yerler arasında Paris'teki Eyfel Kulesi, Versailles Sarayı, Fransız Rivierası, Loire Vadisi ve Mont Saint-Michel bulunmaktadır.
Fransa'da iklim nasıldır?
Fransa'da iklim bölgeye göre değişmekle birlikte genellikle ılıman, kışları serin ve yazları sıcaktır.
Fransa'nın nüfusu ne kadardır?
2021 yılı itibarıyla Fransa'nın nüfusu yaklaşık 67 milyon kişidir.
Fransa ne ile tanınır?
Fransa kültürü, modası, sanatı, mimarisi ve mutfağıyla bilinir. Ayrıca şarabı, Paris'teki Louvre Müzesi, Tour de France bisiklet yarışı ve Fransız dili ile de bilinir.
Kaynaklar:
