Fotoğrafçılık ilk elli yılında görece az sayıda profesyonelin ve hevesli amatörün ilgi alanıydı. Pahalı, zaman alan, hantal ve uzmanlık isteyen bir uğraştı. Bütün bu olumsuzluklar, Amerikalı mucit George Eastman tarafından hem ucuz, hem kullanışlı bir makinenin satışa sunulduğu 1888 yılında değişti.
George Eastman kimdir?
George Eastman, New York'taki küçük bir çiftlikte doğdu. 5 yaşındayken, ailesi Rochester kentine taşındı. George, 8 yaşındayken babasını yitirdi ve ailesi büyük sıkıntılar çekti. Sonunda George 13 yaşında öğrenimi bırakmak zorunda kaldı ve çalışmaya başladı. Öğrenmeye çok meraklıydı, pek çok şeyi kendi çabalarıyla öğrendi.
Eastman'ın fotoğrafçılığa duyduğu merak, 24 yaşında banka memuru olarak çalışırken yurt dışına bir gezi planladığı sırada ortaya çıktı. Bir iş arkadaşı, ona gezisini kaydetmesini söyleyince, Eastman bir fotoğraf makinesi satın aldı. Makine büyük, kaba bir kutudan oluşuyordu ve ağır bir üç ayaklı sehpaya tutturulmuştu. Kutunun içinde film yerine, büyük levha yuvalarına yerleştirilmiş ve ışığa duyarlı duyarkat ile kaplanmış, münferit cam levhalar vardı. Levhalar, dış çekimler için, karanlık oda işlevini gören taşınabilir bir çadır içinde hazırlanmak zorundaydı.
1878'de George Eastman, İngiliz fotoğrafçı Richard Leach Maddox'un 1871'de icat ettiği "kuru levhalar" üzerine bilgi edinmişti. Duyarkat, levhaların üzerine jelatinle yapıştırılıyordu. Bu levhalar saklanabiliyor ve istendiği zaman kullanılıyordu. Böylece, Eastman'ın satın almış olduğu teçhizatın büyük bölümünü gereksiz kılıyordu. Eastman bankada çalışmaya devam ederken bütün boş zamanını kuru levhaların seri biçimde üretilmesini sağlayacak en yetkin yöntemi bulmaya ayırıyordu.
1880'de, Eastman Dry Plate (Kuru Levha) şirketini kurdu. 1881'de kuru levha imal edip satmaya başladı ve çok geçmeden camın yerine, daha hafif, esnek bir malzemenin kullanılabileceğini gördü. 1884'te esnek levhayı rulo haline getirmeyi düşündü. Buna göre, makinenin içinde levha yuvası yerine, bir rulo yuvası bulunacaktı. Film rulosu kullanılan ve "dedektif kamerası" olarak bilinen ilk aygıt 1885'te ortaya çıktı. Rulo, kağıttan yapılmıştı ve kağıttaki lifler baskıda görüldüğünden bu yöntem istenen sonucu vermedi.
George Eastman: "Düğmeye bas, gerisini bize bırak."
Bu arada başka araştırmacılar, esnek ve kuru levha üzerinde çalışmalarını sürdürüyordu. Kimi araştırmacılar, selüloit olarak da bilinen nitroselüloz adlı maddeyle deneyler yapıyordu. Eastman selüloit filmi 1889'da satışa sundu.
Eastman'ın dehasını gösterdiği bariz hamlesi, başarılı olabilmek için fotoğrafçılık piyasasını genişletmek zorunda olduğunu kavramasıyla geldi. Bunun yolu kendi deyişiyle fotoğrafçılığı "kurşun kalem kadar kullanışlı" hale getirmekten geçiyordu. Yeni, daha küçük ve makul fiyatlı bir makine geliştirmeliydi. 1888'de ilk Kodak makinesi piyasaya sunuldu ve kısa zamanda büyük bir başarıya ulaştı.
Makinede 100 fotoğraf kaydedebilecek bir rulo yer alıyordu. Makinenin sahibi, bir kez fotoğrafları çektiğinde yapacağı tek şey, makineyi Eastman'ın şirketine göndermek, fotoğrafların çıkmasını beklemek ve içine yeni film konulmuş olarak geri almaktı. Kodak'ın başarısındaki ana etken, fotoğrafçılığı herkesin yapabileceği bir algılama düzeyine taşımak oldu. Eastman'ın kısa ifadesi duruma çok uygundu: "Düğmeye bas, gerisini bize bırak."
George Eastman, daha sonra şirketin adını Eastman Kodak olarak değiştirdi ve makul fiyatlı fotoğrafçılığın yaygınlaşmasını sağlayarak piyasayı ele geçirdi. Hiç evlenmedi ve çocuğu olmadı. Büyük bir yardımsever olarak üniversitelere, hastanelere ve diş kliniklerine yardımda bulundu. Son iki yılında giderek kötüleşen bir kemik hastalığıyla boğuştu. 1932'de kendini kalbinden vurarak yaşamına son verdi. İntihar notunda, "İşim bitti, niye beklemeli?" yazıyordu.
Brownie kamera
Yaygın talep gören ilk makine olan Brownie'nin perakende satış fiyatı 25 dolardı. Bu fiyat, Eastman'ın satın aldığı ilk fotoğraf makinesi için ödediği paranın yarısı kadardı. Ama yine de amatör fotoğrafçılar için yüksek bir fiyattı. 1900'de Eastman Kodak şirketi en çok satış yapan makine tipini piyasaya sundu: Brownie. Eastman Kodak 1900 ile 1980 yılları arasında Brownie'lerin 99 farklı modelini üretip piyasaya sundu.
İlk Brownie makine içinde bir rulo yuvası, bir rulo film ve bir merceğin bulunduğu kartondan bir kutuydu. Kutunun dışında deklanşör ve bobin sarıcısı bulunuyordu. Sadeliğin zirvesine ulaşan makine yalnızca 1 dolara satıldı. (2010 değerleriyle yaklaşık 20 dolar). Böylece "şipşak" devri başlamış oldu. Artık hiçbir hazırlık yapmadan o anda yakalamanın mümkün olmadığı anların fotoğrafının çekilmesini sağladı.
George Eastman hakkında sık sorulanlar
George Eastman kimdi?
George Eastman, Eastman Kodak Company'yi kuran ve modern fotoğrafçılığın gelişiminde kilit rol oynayan Amerikalı bir girişimci ve mucitti.
George Eastman'ın fotoğrafçılığa önemli katkılarından bazıları nelerdir?
Eastman'ın fotoğrafçılığa önemli katkıları arasında esnek rulo filmin geliştirilmesi, Kodak fotoğraf makinesinin icadı ve fotoğraf filmi için ilk seri üretim tesisinin kurulması sayılabilir.
Eastman'ın icatları ve yenilikleri fotoğrafçılığı nasıl etkiledi?
Eastman'ın icatları ve yenilikleri fotoğrafçılığı halk için daha erişilebilir ve uygun fiyatlı hale getirdi ve fotoğrafçılığın popüler bir sanat formu ve iletişim aracı olarak yerleşmesine yardımcı oldu.
Eastman'ın fotoğrafçılık dışındaki mirası neydi?
Eastman aynı zamanda önde gelen bir hayırseverdi ve eğitime, sağlık hizmetlerine ve sanata büyük miktarlarda para bağışladı. Eastman Müzik Okulu'nu ve Eastman Diş Dispanseri'ni kurdu ve hayırsever vakfı bugün de çeşitli amaçları desteklemeye devam ediyor.
George Eastman'ın fotoğrafçılık ve hayırseverlik üzerindeki etkisi bugün toplumu etkilemeye nasıl devam ediyor?
George Eastman'ın fotoğrafçılık alanındaki mirası, Kodak'ın sektörde hala önemli bir oyuncu olmasıyla birlikte bu alanı etkilemeye devam ediyor. Eastman Vakfı'nın araştırma, eğitim ve diğer girişimleri desteklemesiyle hayırseverliği de etki yaratmaya devam ediyor.
Kaynaklar:
- Lemelson-MIT – Biography of George Eastman
- International Photography Hall of Fame and Museum – Biography of George Eastman
George Eastman: Popüler fotoğrafçılık ve Kodak devri yazımız burada son buldu. Benzer içerikler için: https://evrenatlasi.com/k/bilim-teknoloji/
