İlk gerçek paraşütün icadının 1783'te Fransız Sebastien Lenormand tarafından yapıldığı söylenir. Sebastien Lenormand paraşüt prensibini açıklayan ilk mucitti. Ancak paraşütün tarihi, bu fikri yüzyıllar öncesinden düşünen ve piramit biçimli bir paraşütün taslağını çizen Leonardo da Vinci'ye kadar uzanıyor. Paraşütün arkasındaki bilimin keşfedilmesi ise milattan öncesine dayanmakta.
MÖ 2. yüzyılda yaşamış Çinli alim Sima Qian'ın meşhur "Shiji" (Çin'in Büyük Tarihçisinin Kayıtları) eseri, konik hasır şapkaları kavrayarak yanan bir binanın üst katından atlayıp hayatta kalan Çinli imparatorun hikayesini içerir. Doğruluğu kanıtlanmamış olsa da hikayede açıkça paraşütlerin temelindeki prensibe işaret ediliyor. 13. yüzyıldan kalma bir Çin el yazması ise, bir kuleden elindeki iki şemsiyeyi tutarak sıçrayan ve çaldığı heykel parçasıyla kaçan bir hırsızı anlatır.
Tarihteki İlk Paraşütler
İlk paraşüt Sebastien Lenormand'dan daha önce başka mucitler tarafından tasarlandı ve test edildi. Örneğin Hırvat hezarfen Fausto Veranzio, Da Vinci'nin çizimine dayanan bir icat yaptı.
İcadını sergilemek isteyen Veranzio, 1617'de Venedik kulesinden atladı. Veranzio daha sonra paraşüt iskeletini detaylandırdı ve içerisinde 56 gelişmiş teknik konstrüksiyonun metin ve resimlerle anlatıldığı "Machinae Novae"da yayımladı. Veranzio paraşütüne "Homo Volans" (Uçan Adam) adını verdi.
Jean-Pierre Blanchard ve Hayvan Paraşütü
Sebastien Lenormand'ın 1783'te kendini güneş şemsiyesiyle boşluğa bırakarak hayatta kaldığı olaydan birkaç yıl sonra bir diğer Fransız Jean Pierre Blanchard (1753-1809) ilgi çekici bir paraşüt denemesi yaptı. 1785 yılında havadaki balona paraşütle bağlı olan bir köpeği sepetin içerisinde yere bıraktı. Kendisi acil durum paraşütünü bulan ilk kişidir.
İlk Yumuşak Paraşüt
Blanchard 1937 yılında, patlayan bir sıcak hava balonundan paraşütle kurtulduğunu iddia etti. Ancak tanık yoktu. Ne var ki Blanchard ipekten yapılan ilk katlanabilir paraşütü geliştirmişti. Bu noktaya kadar tüm paraşütler sert iskelete sahipti.
İlk Paraşütle Atlayış
Andrew Garnerin 1797 yılında iskeleti olmayan bir paraşütle atlayan ilk kişi oldu. Garnerin, 2440 metre yüksekliğindeki sıcak hava balonundan kendini bıraktı. Garnerin ayrıca bir paraşütteki ilk hava menfezini tasarlayarak sallanmayı azalttı.
Andrew Garnerin'in Paraşütü
Parisli Andrew Garnerin'in (1769 – 1823) paraşütü açıldığında yaklaşık 9 metre çapında büyük bir şemsiye halini alıyordu. Bezden yapılmıştı ve hidrojen balonuna tutturulmuştu.
İlk Paraşütlü Ölüm, Emniyet Kemeri, Sırt Çantası ve Ayrılma
Paraşütler hakkında az bilinen bazı gerçekler var:
- 1837'de Robert Cocking paraşüt kazasından ölen ilk kişi oldu.
- 1887'de Thomas Baldwin ilk paraşüt kemerini icat etti.
- 1890'da Paul Letteman ve Kathchen Paulus, paraşütün bir kişinin sırtına takılmak üzere sırt çantasına katlanması veya paketlenmesi yöntemini icat etti.
- Kathchen Paulus ise ayrılma mekanizmasını geliştirdi; açılan küçük paraşüt ana paraşütün bağlantısını koparıyordu.
İlk Uçaktan Atlama ve Serbest Düşüş
İki paraşütçü uçaktan atlayan ilk kişi olduğunu iddia eder. Hem Grant Morton hem de Albert Berry 1911'de bir uçaktan paraşütle atladı. 1914 yılında ise Georgia "Tiny" Broadwick ilk serbest düşüşü yaptı.
İlk Paraşüt Eğitim Kulesi
Polonya kökenli Amerikalı Stanley Switlik 9 Ekim 1920'de kurduğu şirketle önce deri sepetler, golf çantaları, kömür torbaları, domuz eti rulo kılıfları ve posta çantaları gibi ürünler üretti. Ancak Switlik kısa süre sonra pilot ve topçu kemerleri yapmaya, uçuş kıyafetleri tasarlamaya ve paraşüt üretmeye başladı. Şirket daha sonra ismini Switlik Parachute Company olarak değiştirdi. 1934'te 35 metre yüksekliğindeki dünyanın ilk paraşüt eğitim kulesini inşa etti.
Paraşüt Sporu
Paraşütle atlama ilk kez 1960'larda yeni "spor paraşütler"in tasarlanmasıyla yaygın bir uğraş halini aldı. Spor versiyon daha yüksek denge ve yatay hız sunuyordu. Geleneksel yuvarlak tasarımın yerini bugün görülen dikdörtgen tasarım aldı. Yuvarlak paraşüt naylondan yapılıyor ve bir paket içerisinde toplanarak kullanıcı tarafından giyilen bir kablo ağına bağlanıyordu. Dikdörtgen tasarımda düşük gözenekli daha gelişmiş naylonlar kullanıldı ve paraşütün hızı iki katına çıkarıldı.
Paraşüt Hakkında Sık Sorulanlar
Paraşüt nedir?
Paraşüt, havada sürtünme yaratarak bir nesnenin veya kişinin inişini yavaşlatmak için kullanılan bir cihazdır. Güçlü kumaştan yapılmış bir kanopi ve kullanıcı tarafından giyilen bir koşum takımına bağlı askı iplerinden oluşur.
Paraşütü kim icat etti?
Paraşüt kavramı yüzyıllardır bilinmektedir, ancak 15. yüzyılda paraşüt benzeri bir cihaz için en eski tasarımlardan birini yapan Leonardo da Vinci'dir. Ancak ilk başarılı paraşüt atlayışı 1797 yılında André-Jacques Garnerin tarafından gerçekleştirilmiştir.
Bir paraşüt nasıl çalışır?
Bir paraşüt açıldığında, düşen nesnenin veya kişinin hareketine karşı hava direnci veya sürüklenme yaratır. Bu sürükleme inişi yavaşlatır ve kontrollü bir iniş sağlar. Kanopi şekli ve tasarımı, sürüklenmeyi en üst düzeye çıkarmaya ve denge sağlamaya yardımcı olur.
Paraşütler nelerden yapılır?
Paraşütler tipik olarak naylon veya polyester gibi güçlü ve hafif kumaştan yapılır. Kumaşın yüksek gerilme mukavemetine ve yırtılmaya karşı iyi bir dirence sahip olması gerekir. Kanopi, dayanıklılığı artırmak için genellikle dikişler ve bantlarla güçlendirilir.
Farklı paraşüt türleri nelerdir?
Yuvarlak paraşütler, kare paraşütler, ram-air paraşütler ve askeri operasyonlar veya paraşütle atlama gibi belirli amaçlar için özel paraşütler dahil olmak üzere çeşitli paraşüt türleri vardır. Her türün kendine özgü özellikleri ve uygulamaları vardır.
Paraşütler nasıl açılır?
Paraşütler kullanıcı tarafından manuel olarak veya bir dağıtım sistemi aracılığıyla otomatik olarak konuşlandırılabilir. Manuel açılma, kullanıcının paraşütü serbest bırakmak için bir açma kolunu veya kordonunu çekmesini içerir. Otomatik açılma, irtifa veya zamana dayalı bir mekanizma tarafından tetiklenir.
Paraşütler tekrar kullanılabilir mi?
Paraşütler türüne ve amacına bağlı olarak yeniden kullanılabilir. Bazı paraşütler tek kullanımlık olarak tasarlanırken, spor paraşütçülüğünde kullanılanlar gibi diğerleri uygun inceleme ve bakımdan sonra paketlenebilir ve birden çok kez kullanılabilir.
Paraşüt kullanmak için gerekli eğitim nedir?
Paraşütü güvenli bir şekilde kullanmak için uygun eğitim şarttır. Paraşütle atlama, askeri hava operasyonları veya paraşüt içeren diğer faaliyetlere katılan kişiler genellikle ekipman kullanımı, acil durum prosedürleri ve iniş tekniklerini kapsayan eğitim programlarına tabi tutulurlar.
Paraşüt kullanırken dikkat edilmesi gereken güvenlik hususları nelerdir?
Paraşüt kullanırken güvenlik her şeyden önemlidir. Düzgün çalışmasını sağlamak için ekipmanın düzenli olarak incelenmesi ve bakımının yapılması gerekir. Kullanıcılar ayrıca güvenlik protokollerine uymalı, uygun prosedürleri takip etmeli ve paraşütle atlama ile ilgili potansiyel risklerin farkında olmalıdır.
Paraşütlerin kayda değer bazı uygulamaları nelerdir?
Paraşütler askeri operasyonlar, havacılık acil durumları, spor paraşütçülüğü, bilimsel araştırmalar ve uzay araştırmaları dahil olmak üzere çeşitli alanlarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Güvenli inişlerin sağlanmasında ve yüksek irtifa ortamlarında bireylerin refahının temin edilmesinde çok önemli bir rol oynamışlardır.
